Працэс зацвярджэння капіталістычных адносін у Украіне суправаджаўся малоземельем і поўным обезземеливанием сялянства. Сяляне, якія страцілі асноўная крыніца існавання, імкнуліся вяртання да традыцыйнага ладу жыцьця. Такім чынам, першай і галоўнай мэтай ўкраінскіх сялян становяцца пошукі свабодных зямель
Працягнуўся распачаты яшчэ з канца XVIII - пачатку XIX ст. перасяленчых рух ўкраінскі ў Паволжы і на Паўночны Каўказ. У другой палове XIX ст. колькасць ўкраінскага насельніцтва дасягнула амаль 400 тыс. чал. ў Ніжнім Паволжы і 1,3 млн. на Каўказе. Больш за 100 тыс. ўкраінскім апынуліся ў Казахстане і Сярэдняй Азіі. Украінскія пасяленцы прыносілі свой гаспадарчы вопыт на месцы новых паселішчаў, уводзілі ў хлеборобский практыку дагэтуль не вядомыя тут культуры грэчку, кукурузу, цукровыя буракі, памідоры, клубніцы i г.д.
эмігравалі ўкраінскім і ў малозаселенные у той час рэгіёны Сібіры. У канцы XIX ст. іх тут налічвалася каля 225 тыс. чал. Украінскі ўнеслі значны ўклад у асваенне далёкаўсходніх прастораў і іншых ўскраінных зямель Расійскай імперыі: у незвычайных кліматычных умовах цяжкай працай асушваў балота, выкарчоўвалі лесу, асвойвалі цалінныя землі
Новы штуршок перасяленчых руху ўкраінскі на Усход далі Сталыпінская аграрная рэформа 1906 - 1916 гг
З Галічыны і Закарпацця ўкраінскі у асноўным эмігравалі ў ЗША, Канаду, Бразілію. Зацікаўлены ў таннай рабочай сіле для развіцця сельскай гаспадаркі і прамысловасці ўрады гэтых краін у 70-90-х гадах XIX ст. заахвочвалі масавае перасяленне з-за мяжы. Асноўная маса эмігрантаў з Украіны накіроўвалася туды на заробкі. У 1877 г. першая эмігранцкіх група ўкраінскіх перасяленцаў, прыбыўшы з Закарпацця ў ЗША, папоўніла шэрагі шахцёраў штата Пэнсыльванія. Найбольш жа ўкраінскія сяляне імкнуліся атрымаць для сельскагаспадарчай апрацоўкі зямельны ўчастак - Гомстед (надзел, які падаваўся з дзяржаўных зямельных фондаў на льготных умовах у ЗША і Канадзе жадаючым весці фермерская гаспадарка)
Шмат іх было і сярод шахцёраў, дзе заробкі даставаліся цяжэй. Мізэрную плату атрымлівалі некваліфікаваныя рабочыя-ўкраінскі. Нягледзячы на матэрыяльныя пазбаўлення, украінская іміграцыя ЗША, якая ў канцы XIX ст. налічвала больш за 200 тыс. чалавек, захоўвала ўкраінскія нацыянальныя звычаі і традыцыі, усведамляючы сябе адзіным нацыянальным супольнасцю
канцы XIX ст. некалькі менш па колькасці была ўкраінская імігранцкіх абшчына Канады. Пераважная большасць складалі галіцкія і Букавінская ўкраінскі. Яны сяліліся на бязлюдных месцах Заходняй Канады, дзе і атрымлівалі гомстедах. Атрымаўшы ўласнае гаспадарка, суседзі па гомстедах будавалі сваё жыллё, ўтваралі паселішча з царквой, школай, поштай. Так паўсталі Украінская пасёлка. Як і Украінскі-першапасяленцаў ў ЗША, іх землякі у Канадзе адзін з першых сваіх пасёлкаў таксама назвалі Украіну
У новопостроенных пасёлках ўкраінскія імігранты захоўвалі нацыянальныя традыцыі - і ў асаблівасцях будаўніцтва жылля, і ў дэкаратыўна-прыкладным мастацтве (мэбля, посуд, адзенне). Гэтак жа гулялі вяселле, хрэсьбіны, пахаванне, адзначалі народныя і рэлігійныя святы, не забывалі народных песень, прывезеных з радзімы, стваралі і новыя
Беларускую