Суверэнныя краіны маюць разнастайныя формы арганізацыі дзяржавы - дзяржаўны лад, які складаецца з формы праўлення і формы адміністрацыйна-тэрытарыяльнага прылады.
Адрозніваюць дзве формы дзяржаўнага праўлення: рэспубліку і манархію. У рэспубліках вышэйшая заканадаўчая ўлада належыць парламенту (агульнанародным прадстаўніцкага выбарных органах). У залежнасці ад таго, як размеркаваны паўнамоцтвы паміж парламентам і прэзідэнтам, рэспублікі могуць мець прэзідэнцкую, прэзідэнцка-парламенцкую або парламенцкую формы праўлення.
Манархія (па грэцку monarchia - "адзінаўладдзе") - гэта такая форма кіраваньня, пры якой вярхоўная ўлада поўнасцю або часткова належыць суверэнныя (каралю, князю, султану, эмір, імператару і да т.п.) і перадаецца па спадчыне. Манархія можа быць абсалютнай, калі ўлада манарха фактычна неабмежаваная (Кувейт, Аман, Катар, Бруней) і канстытуцыйнай (Вялікабрытанія, Іспанія, Японія, Марока), калі ўлада манарха абмежаваная канстытуцыяй, заканадаўчыя функцыі перададзены парламенту, выканаўчыя - ураду, а манарх, фармальна які з'яўляецца вярхоўным носьбітам улады, фактычна выконвае прадстаўнічыя функцыі.
Разнавіднасць абсалютнай манархіі - тэакратычная манархія, дзе манарх адначасова з'яўляецца кіраўніком рэлігійнай арганізацыі (Ватыкан, Саудаўская Аравія).
Асобай і адзінай у свеце формай праўлення з'яўляецца Джамахірыі (Лівія), што ў перакладзе з арабскага - "краіна мас". Афіцыйная назва краіны - Сацыялістычная Народная Лівійскай Арабскай Джамахірыі.
Яшчэ адну, вельмі распаўсюджаную, форму праўлення маюць дзяржавы, якія ўваходзяць у Брытанская Садружнасць Нацый, які ўзначальвае Вялікабрытаніяй. Юрыдычна Садружнасць было аформлена яшчэ ў 1949 годзе. Тады ў яго ўвайшлі Вялікабрытанія і яе дамініёны (Канада і Ньюфаўндленд, Аўстралія, Паўднёва-Афрыканскі Саюз, Ірландыя). Пасля Другой сусветнай вайны і распаду Брытанскай імперыі ў складзе Садружнасці засталося большасць былых уладаньняў Вялікабрытаніі. Зараз у складзе Садружнасці 50 краін, як рэспублік, так і манархіяў, якія могуць праводзіць незалежную палітыку або быць залежнымі, але аб'ядноўвае іх тое, што ўсе яны прызнаюць вярхоўную ўладу каралевы Вялікабрытаніі.
Адміністрацыйна-тэрытарыяльнае прылада прадугледжвае падзел дзяржавы на пэўныя вобласці з улікам нацыянальных, гістарычных, эканамічных, прыродных і іншых фактараў. Адрозніваюць дзве формы адміністрацыйна-тэрытарыяльнага прылады: унітарнае і Федэратыўнай. Унітарныя дзяржавы не маюць у сваім складзе самакіравальнай адукацый. У такіх дзяржавах дзейнічаюць адзіныя канстытуцыя і сістэма органаў дзяржаўнай улады. Фэдэратыўныя дзяржавы складаюцца з федэральных адзінак (штатаў, рэспублік, зямель і да т.п.), якім дэлегавана частка самакіравальнай функцый у межах агульнадзяржаўных законаў і органаў улады. У свеце налічваецца каля 30 федэратыўных дзяржаў (Германія, Расія, ЗША).
Залежныя краіны і тэрыторыі знаходзяцца пад уладай замежных дзяржаў-метраполій і пазбаўленыя палітычнага суверэнітэту і эканамічнай самастойнасці (Бермудскія астравы - залежная тэрыторыя Вялікабрытаніі, Французская Гвіяна і іншыя).
Палітычнае прыладу міру
Беларускую