Савецкая ўлада з першых дзён свайго зацвярджэння ва Украіне вяла адкрытую антицерковную атэістычную палітыку. Духоўнасць і царква аб'яўляліся ворагамі новай улады. Яна ўсяляк спрабавала абмежаваць уплыў царквы на грамадскае жыццё. Небяспечным рэлігійным праціўнікам савецкая ўладу лічыла Рускую праваслаўную царкву на чале з новаабраным патрыярхам Ціханам, які падвергнуў новы рэжым анафеме. З мэтай падарваць ўплыў праваслаўнай царквы савецкая ўлада не перашкаджала ўзнікнення рэлігійных груп. Такая сітуацыя спрыяла ўкраінізацыі праваслаўнай царквы, нягледзячы на супраціў патрыярха Ціхана і праваслаўнай іерархіі
У кастрычніку 1921 г. адбыўся першы Усеўкраінскі праваслаўны царкоўны сабор, на якім абралі ўласную іерархію, зацверджаны каноны і прылада ЎАПЦ. Закон пра аўтакефаліі (самастойнасці) прынялі ў УНР яшчэ 1 студзеня 1919, але тады ў сувязi са зменай улады яго не было рэалізаванае. Усеўкраінская Царкоўная Рада выбрала мітрапалітам сьвятара В. Липкивского
Новая царква хутка расла і да канца 1920-х гг была другой па колькасці прыходаў і вернікаў пасля Украінскай праваслаўнай царквы. Галоўнымі прынцыпамі УАПЦ былі нацыянальнасць і незалежнасць ад свецкай улады, дэмакратызм, імкненне да аднаўлення даўніх ўкраінскіх звычаяў. Набажэнства праводзілася на ўкраінскай мове, святары не насілі расы, бароды і доўгія валасы. Царкоўная іерархія будавалася на выбарных пачатках.
Хуткі поспех УАПЦ занепакоіў бальшавіцкае кіраўніцтва. Да таго ж, УАПЦ крытычна ставілася да савецкай улады. Спачатку ўлады спрабавалі раскласці царква знутры, падтрымліваючы раскольніцкую царкоўныя арганізацыі. У 1924 г. з'явілася дзейная Хрыстова царква (ДХЦ), на чале якой стаў М. Мароз з агменем у Міхайлаўскім манастыры ў Кіеве. Але яна апынулася нежыццяздольнай і у 1927 годзе спыніла існаванне. У 1925 г. узнікае Саборнай-Епіскапальная царква пад кіраўніцтвам Ф. Булдовский. Гэтая царква была ляяльнай да савецкай улады, але адстойвала украінскі царкоўную незалежнасць
Нягледзячы на ўсе перашкоды, УАПЦ заставалася ўплывовай украінскай царквой
Нараўне з спробамі ўнесці раскол ва ўкраінскай царквы савецкая ўлада разгарнула шырокую прапаганду, якая зводзілася да высмейванне рэлігіі і здзекаў з вернікаў. «Рэлігія - опіум для народа» - стала лозунгам гэтай кампаніі. Многія храмы былі зачыненыя або разбураныя. Святары пераследам. Так, было разагнана манахаў Кіева-Пячэрскай лаўры, а сам храм ператварылі ў антырэлігійны музей
напрыканцы 1920-х гг ўлада перайшла ў адкрытае наступ супраць ЎАПЦ. У кастрычніку 1927 г. пад ціскам Дзяржаўнага палітычнага ўпраўлення (ГПУ) было ліквідавана і арыштаваны мітрапаліт ЎАПЦ В. Липкивского. Ён быў абвінавачаны ва ўкраінскім нацыяналізме. У сувязі з працэсам над Саюзам вызвалення Украіны УАПЦ абвінавацілі ў антысавецкай дзейнасці. Уведзены 1928 г. у дзеяньне Адміністрацыйны кодэкс УССР утрымліваў раздзел «Правілы аб культах». Аналагічныя дакументы, фактычна адмянялі права на свабоду сумлення і веравызнанняў, у іншых саюзных рэспубліках былі прынятыя толькі праз год
У пачатку 1930 г. Сінод УАПЦ прыняў рашэнне аб самароспуску. Гэта не выратавала былых сьвятароў УАПЦ ад пераследу. На 1941 г. у жывых засталіся 1 біскуп і 270 святароў, а астатнія былі вынішчаны
Другая пяцігодка была аб'яўлена «пяцігодкай знішчэння рэлігіі». Гэтая кампанія мела маркотныя наступствы: ва Ўкраіне на сярэдзіну 1930-х гг параўнанні з 1913 г. засталося толькі 9% цэркваў. Астатнія закрылі або разбурылі. "
Адраджэнне УАПЦ адбылося на саборах 1989 г. у Львове і 1990 г. у Кіеве. Упершыню ў гісторыі ўкраінскага праваслаўя быў абраны патрыярха. Ім стаў М. Скрыпнік
Беларускую