У 1848-1849 гг. амаль уся Еўропа была ахоплена новай хваляй рэвалюцый і паўстанняў. У студзені-лютым 1848 г. ўспыхнулі рэвалюцыі ў Італіі і Францыі, затым беспарадкі распаўсюдзіліся на Нямеччыну і Аўстрыйскую імперыю. Падзеі "вясны народаў", як называлі гэтыя рэвалюцыі сучаснікі, развіваліся ў спецыфічных для кожнай краіны ўмовах. Характэрна было тое, што ў большасці краін рэвалюцыянеры натхняліся нацыянальнымі ідэямі
Насельніцтва Францыі змагалася за рэформу выбарчай сістэмы і пашырэнне круга выбаршчыкаў. Аднак, урад заняло жорсткую пазіцыю і адмовілася ісці на любыя саступкі. Адказам на гэта стала паўстанне ў Парыжы. "Кароль-грамадзянін" Луі-Філіп адрокся ад пасаду і пакінуў краіну. 25 лютага 1848 г. у Францыі была абвешчаная Другую рэспубліку і сфарміравана Часовае ўрад. Ён прыняў закон аб усеагульным выбарчым праве для ўсіх мужчын
У лютым 1848 г. пасля першых паведамленняў аб тым, што ў Францыі ліквідаваная манархія, пачаліся беспарадкі ў Германіі. Падчас гэтых падзей ўпершыню была вылучана ідэя стварэння агульнагерманскага прадстаўнічага органа, які павінен быў вырашыць пытанне аб аб'яднанні Германіі. Для выпрацоўкі агульнагерманскі канстытуцыі і стварэння новых органаў улады былі праведзены выбары ў агульнагерманскага парламента, які працаваў у Франкфурце з мая 1848 да чэрвеня 1849 г. У гэты перыяд у шматлікіх раёнах Германіі разгортвалася рух у падтрымку прыняцця канстытуцыі. Нягледзячы на тое, што ў сакавіку 1849 г. франкфурцкі парламент прыняў канстытуцыю аб'яднанай Германіі, ажыццявіць аб'яднанне краіны парламенцкіх шляхам не ўдалося.
Рэвалюцыйныя выступленні ў Вене, сталіцы Аўстрыйскай імперыі, таксама пачаліся пасля таго, як паступіла паведамленне аб ліквідацыі манархіі ў Францыі. Пад ціскам паўсталага народа імператар Фердынанд I пагадзіўся даць канстытуцыю і склікаць Устаноўчы сход. Адначасова з падзеямі ў Вене ў Аўстрыі пачаліся нацыянальна-вызваленчыя выступу. Рэвалюцыя ахапіла Венгрыю. У Празе актывізаваліся чэшскія лібералы. Харваты заявілі аб намеры стварыць уласную дзяржаву. Пачалося паўстанне ў аўстрыйскіх уладаннях у Італіі. Аўстрыйскае ўрад для падаўлення гэтых выступленняў выкарыстаў міжнацыянальныя супярэчнасці і замежную дапамогу
Рэвалюцыі ў Італіі пачаліся з паўстання на в. Сіцылія ў студзені 1848 г. У некаторых з італьянскіх дзяржаў у гады рэвалюцыі было прынята канстытуцыі. У сакавіку 1848 г. адбыліся народныя паўстання ў Мілане і Венецыі, у выніку чаго аўстрыйскія войскі пакінулі большую частку Паўночнай Італіі. Аднак, неўзабаве нацыянальна-вызваленчы рух было задушана французскімі і аўстрыйскімі інтэрвентамі. У Паўночнай Італіі аднавіліся абсалютысцкая парадкі і ўлада аўстрыйцаў
Рэвалюцыі 1848-1849 гадоў у Еўропе завяршыліся паразай. Лютаўская рэвалюцыя 1848 г. у Францыі пазбавіла ўлады караля Луі-Філіпа, але не прывяла да ўстанаўлення трывалай рэспублікі. У Германіі, Аўстрыі і Італіі нацыянальныя руху не змаглі дасягнуць пастаўленай мэты. Аднак, нягледзячы на гэта, рэвалюцыі не прайшлі бясследна. Многія рэвалюцыйных заваёў у той ці іншай форме захаваліся. Канстытуцыйны лад у дзяржавах Еўропы стаў правілам, а не выключэннем. У большасці еўрапейскіх краін была канчаткова ліквідавана даўнія феадальныя павіннасці сялян
правячых колах дзяржаў Еўропы пасля паразы рэвалюцый не ўдалося аднавіць старыя парадкі. Рэвалюцыі паказалі немагчымасць працягу палітыкі Свяшчэннага саюза. Асобныя манархі сталі прыстасоўваць ідэі нацыянальна-вызваленчых рухаў у сваіх інтарэсаў
Беларускую