Візантыя - умоўнае назва сярэднявечнага дзяржавы, вядомай пад позднеримского часоў як Усходняя Рымская імперыя. Яе ядро складалі зямлі Балканскага паўвострава і Малой Азіі, а сталіцай быў горад Канстанцінопаль. Самі візантыйцы звалі сваю дзяржаву "Ромейский царствам", г.зн. Рымскай імперыяй, і лічылі візантыйскага імператара адзіным законным пераемнікам рымскіх цэзараў
У адрозненне ад Заходняй, Усходняя Рымская імперыя выстаяла ў эпоху Вялікага перасялення народаў, захавала адзінства, развітая гаспадарка і трывалую імператарскую ўладу. Свайго найбольшай магутнасці Візантыя дасягнула ў VI ст. у кіраванне Юстыніяна (527-565 гг.) Гэты імператар спрабаваў аднавіць Рымскую імперыю ў яе старажытных межах. Дасягнуць гэтага Юстыніян не наканавана, аднак ён павялічыў тэрыторыю Візантыі амаль удвая, адваяваў у вандалаў Паўночную Афрыку, у вестготаў - частка Іспаніі, у остготов - Італію
Цяжкі ўдар імперыя пацярпела ў VII стагоддзі, калі яе ўсходнія межы парушылі арабы. За кароткі час Візантыя страціла свае найбагацейшыя правінцыі: Егіпет, Сірыю, Палестыну. Некалькі разоў арабы абложвалі Канстанцінопаль, але ўзяць яго не змаглі. Паспяховая абарона сталіцы спыніла прасоўванне арабаў у Еўропу з усходу. У канцы таго ж VII ст. у паўночна-ўсходняй частцы Балканскага паўвострава, на землях, занятых славянамі, паўстала дзяржава Балгарыя. Не менш небяспечнымі былі нападу русічаў, нарманаў, венграў, печанегаў
Беларускую