Забруджванне навакольнага асяроддзя мае даўнюю гісторыю. Яшчэ жыхары антычнай Грэцыі і старажытнага Рыма выказвалі занепакоенасць з нагоды забруджвання тэрыторый, на якіх яны пражывалі. А ў Сярэднія стагоддзі з'явіліся першыя законы па ахове навакольнага асяроддзя.
Актыўная змяненне прыроды чалавекам прыводзіць да парушэння раўнавагі ў праходжанні прыродных працэсаў у геаграфічнай абалонцы. Гэта ў сваю чаргу цягне ўзнікненне глабальных экалагічных праблем. Сярод іх найбольш пагрозлівыя маштабы набываюць такія праблемы, як: парніковы эфект (пастаяннае пацяпленне клімату) і павышэнне ўзроўню акіяна; забруджванне паветра і звязаныя з гэтым кіслотныя дажджы; забруджванне акіяна і памяншэння яго рэсурсаў; апустыньвання; разбурэння азонавага слоя і г.д.
Забруджванне воднай абалонкі адбываецца ў выніку скіду ў рэкі, азёры і моры прамысловых сельскагаспадарчых і бытавых адходаў. Найбольш забруджанымі рэкамі Рэйн, Дунай, Сена, Тэмза, Днепр, Волга, Тыбр, Ніл, Ганг. Сярод мораў найбольш забруджанымі з'яўляюцца ўнутраныя і ўскраіны. Міжземнае мора, напрыклад, з'яўляецца адной з галоўных зон сусветнага суднаходства: у ім адначасова знаходзіцца да 10 тыс. судоў, штогод тут перавозіцца да 400 млн тон нафты. Таму ў 60-70 гадах ХХ стагоддзя забруджвання мора дасягнула крытычнага ўзроўню. Пазней быў ажыццёўлены шэраг прыродаахоўных мерапрыемстваў, якія некалькі палепшылі сітуацыю.
Акваторыі Сусветнага акіяна за ўсё пакутуюць ад нафтавага забруджвання, а таксама ад пахавання ў водах радыеактыўных і таксічных адходаў.
Забруджванне атмасферы адбываецца ў выніку працы прамысловасці і транспарту, якія штогод выкідваюць у атмасферу мільярды тон цвёрдых і газападобных часціц розных шкодных злучэнняў. Больш за ўсё ад гэтай праблемы пакутуюць буйныя гарады, зрэшты кіслотныя дажджы, выпадаючыя за межамі гарадоў, наносяць значны ўрон ўраджаю, знішчаюць жыццё ў прэсных вадаёмах, лясы і іншую расліннасць.
Да таго ж сур'ёзны ўрон «зялёным лёгкім планеты» наносіць і бескантрольнае прамысловую высечку лясоў. Наступствамі гэтага з'яўляюцца памяншэнне кіслароду ў паветры, эрозія глеб, апустыньванне тэрыторый і г.д.
Вялікую небяспеку для чалавецтва ўяўляюць тэхнагенныя катастрофы. Аварыі на атамных электрастанцыях, хімічных прадпрыемствах, нафтавых танкерах могуць мець цяжкія наступствы: гібель людзей, змена навакольных ландшафтаў, вынятка з гаспадарчага абароту вялікіх тэрыторый і г.д. Сумным прыкладам з'яўляецца аварыя на Чарнобыльскай АЭС.
Абалонка Зямлі
Беларускую